Zawód psychoterapeuty
w Polsce

W Polsce zawód psychoterapeuty nie jest zawodem regulowanym prawnie. Oznacza to, że nie istnieje ustawa, która dokładnie określa kto może, a kto nie może posługiwać się tytułem psychoterapeuta i świadczyć usługi psychoterapeutyczne tak jak ma to miejsce w przypadku posługiwania się na przykład tytułem „lekarz”. Jest to bardzo niekorzystna sytuacja zarówno dla psychoterapeutów ale przede wszystkim dla potencjalnych pacjentów/klientów, którzy nie mogą mieć pewności, że osoba która ogłasza swoje usługi jako psychoterapeutyczne posiada odpowiednie kwalifikacje w tym zakresie.

Jednym z dokumentów odnoszących się do zawodu psychoterapeuty jest rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2019 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień (Dz.U. 2019 poz. 1285) który wymienia „osoby świadczące psychoterapię” i „osoby ubiegające się o otrzymanie certyfikatu psychoterapeuty”. Zgodnie z powyższym rozporządzeniem „osoba prowadząca psychoterapię” – powinna spełnić łącznie poniższe warunki:

  • posiada tytuł zawodowy lekarza lub tytuł zawodowy magistra pielęgniarstwa, lub magistra po ukończeniu studiów na kierunku psychologii, pedagogiki, resocjalizacji, socjologii,
  • ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia, prowadzone metodami o udowodnionej naukowo skuteczności, w szczególności metodą terapii psychodynamicznej, poznawczo-behawioralnej lub systemowej, w wymiarze co najmniej 1200 godzin albo przed 2007 r. ukończyła podyplomowe szkolenie w zakresie oddziaływań psychoterapeutycznych mających zastosowanie w leczeniu zaburzeń zdrowia w wymiarze czasu określonym w programie tego szkolenia,
  • posiada zaświadczenie poświadczające odbycie szkolenia wymienionego w poprzednim punkcie zakończonego egzaminem przeprowadzonym przez komisję zewnętrzną wobec podmiotu kształcącego, w skład której nie wchodzą przedstawiciele podmiotu kształcącego, w szczególności powołaną przez stowarzyszenia wydające certyfikaty psychoterapeuty, zwane dalej „certyfikatem psychoterapeuty”.

Z kolei Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podaje w klasyfikacji zawodów i specjalności wprowadzonej rozporządzeniem z dnia 10 grudnia 2021 r. (Dz.U. 2021 poz. 2285) w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, iż psychoterapeuci zaliczają się do kategorii „specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani”.

Jednak ani Minister Zdrowia ani Ministerstwo RPiPS nie określają w rozporządzeniach konkretnych towarzystw czy szkół psychoterapii które posiadają akredytacje do szkolenia oraz nadawania certyfikatu psychoterapeuty.

W związku z powyższym dbałość o profesjonalizm szkolenia i certyfikacji psychoterapeutów „spada” na towarzystwa psychoterapii działające w naszym kraju. Tego typu towarzystw jest w Polsce około dwudziestu (lista uznanych towarzystw psychoterapii), z tym, że należy podkreślić, że nie każde z nich jest towarzystwem ściśle psychoterapeutycznym – niektóre wiążą się w większym stopniu z psychiatrią lub psychologią co nie jest tożsame z zawodem psychoterapeuty.